Anadolu’da yer alan en eski camilerinden bir tanesi olarak öne çıkmaktadır. Anadolu’da yer alan mimarlık tarihine bakıldığı zaman, cami iç mekânda yer alan fikrin gelişmesi konusunda çok önemli bir yapı olarak öne çıkar. Avlusuna üç farklı taraftan girişi ile birlikte düz damı bulunan, dikdörtgen plana sahip, kufe tipindeki cami sınıfına girmiş olan ender örnekler arasındadır. Kubbe ile alakalı fikrin daha halen gelişmemiş olduğu bir zamanda yapılmış durumdadır. Bilim adamlarından bazılarına bakılırsa Danişmendi dönemi eseri şeklinde de kabul edilir. Danışmendliler ise 1085 ila 1178 senelerinin arasında Sivas ilinin yanı sıra Kayseri ili ile birlikte Malatya iline yerleşmiş bir durumdadır.
Danişmentliler 1178 senesi içerisinde Selçuklulara bağlanmış olmasına karşın isimlerine yapılmış olan yapılar yüzyılın son günlerine dek uzanabilir. Sivas Ulu Camii’ni ise Danişmentli Dönemi’nin en önemli eserlerinden saymak kesinlikle olanaklı durumdadır. Asıl ibadet alanı içerisine, kuzey duvarının tam da orta kısmında asıl ve köşe kısımlarına çok yakın yerlerden birer tane olmak üzre üç tane farklı kapıyla girilebilir. İbadet alanlarının kuzey ila güney doğrultusunda bulunan Kıbleye (güney duvarı) dikey bir şekilde uzanmakta bulunan on bir tane sahnı oluşturmuş olan kesme taş örgülü yığma 50 tane kırma ayak birbirine sivri kemerler aracılığıyla bağlanmış durumdadır. Mihrap ekseni üzerine uzanmış olan orta sahın ötekilerden az daha geniş tutulmuş bir yerdir.
